dietetyk

Konferencja Naukowo-Szkoleniowa „Błonnik pokarmowy w profilaktyce i dietoterapii”, odbyła się w Warszawie dnia 19 maja 2017 r. zorganizowana zostal przez polskie Towarzystwo Dietetyki.

W trzech sesjach tematycznych zostały poruszone zagadnienia dotyczące znaczenia błonnika pokarmowego w profilaktyce i dietoterapii chorób takich jak otyłość, cukrzyca, choroby układu krążenia, zaparcia, a także interakcji błonnika pokarmowego z lekami.

Książkę streszczeń pobierz tutaj: POBIERZ

Choroby układu sercowo-naczyniowego (ang. Cardiovascular Disease, CVD),  stanowią główną przyczynę zgonów, w tym zgonów przedwczesnych oraz niepełnosprawności w Polsce i na świecie. Obejmują one choroby naczyń serca, mózgu oraz naczyń obwodowych, powodowane najczęściej miażdżycą naczyń krwionośnych. Głównymi czynnikami CVD są nieprawidłowa dieta, otyłość i brak aktywności fizycznej. Skutecznie prowadzona profilaktyka CVD może, zdaniem niektórych specjalistów, przyczynić się do zmniejszenia zachorowalności aż w 80%.

W strategii terapii CVD, jako pierwszą metodę leczenia, zaleca się zmiany w stylu życia obejmujące zbilansowaną dietę, zwiększenie aktywności fizycznej i zaprzestanie palenia. Niefarmakologiczne metody leczenia CVD są bezpieczną, ale jednocześnie niedocenianą metodą leczenia. Ponadto, ze względu na konieczność zaangażowania pacjentów w przestrzeganie zaleceń dietetycznych, uznawane za mało efektywne. Tymczasem wydaje się, że trudności w realizacji zaleceń dotyczących stylu życia wynikają z braku rozwiązań systemowych w leczeniu pacjentów kardiologicznych i braku zespołu terapeutycznego, dedykowanego leczeniu tej grupy pacjentów. Leczenie niefarmakologiczne może wpłynąć nie tylko na lepszą kontrolę wartości ciśnienia, ale poprawić przede wszystkim parametry metaboliczne. W planowaniu dietoterapii coraz częściej podkreśla się konieczność uwzględnienia czynników etnicznych, socjoekonomicznych oraz kulturowych. Istnieje zatem pilna potrzeba podjęcia działań ukierunkowanych na tworzenie zespołów terapeutycznych w leczeniu pacjentów kardiologicznych, w skład których, obok innych specjalistów medycznych, wchodziłby także dietetyk. Proponujemy interdyscyplinarne podejście do leczenia chorób układu sercowo-naczyniowego, skoncentrowane wokół pacjenta, w którym dietetyk odpowiedzialny jest za planowanie i monitorowanie leczenia dietetycznego.

W imieniu Zespołu

dr inż. Danuta Gajewska

Prezes Polskiego Towarzystwa Dietetyki

Standardy postępowania dietetycznego w kardiologii - stanowisko PTD 2016

S. 1. Wszystkie osoby z grupy ryzyka oraz pacjenci ze zdiagnozowanymi chorobami układu sercowo-naczyniowego powinni być objęci poradnictwem żywieniowo-dietetycznym.

S. 2. Wyliczona indywidualnie wartość energetyczna diety powinna zapewnić uzyskanie /utrzymanie masy ciała w przedziale BMI  20 – 25 kg/m².

S. 3. W profilaktyce i leczeniu CVD zaleca się dietę z kontrolowaną zawartością kwasów tłuszczowych.

S. 4. Zawartość białka w diecie powinna być oszacowana indywidualnie w zależności od stanu zdrowia pacjenta. Korzystne może być zwiększenie udziału białka ze źródeł roślinnych.

S. 5. Udział węglowodanów w diecie powinien być proporcjonalny względem pozostałych makroskładników. Korzystne jest ograniczenie podaży węglowodanów łatwoprzyswajalnych,
w tym głównie fruktozy i sacharozy.

S. 6. Dzienna podaż błonnika pokarmowego powinna wynosić co najmniej 14 g na 1000 kcal diety.

S. 7. Podaż witamin w diecie powinna być oszacowana indywidualnie w zależności od stanu odżywienia pacjenta. Źródłem witamin w diecie pacjentów kardiologicznych powinny być produkty spożywcze.

S. 8. Podaż składników mineralnych w diecie powinna być oszacowana indywidualnie, w zależności od stanu odżywienia pacjenta i stosowanej farmakoterapii. Głównym źródłem składników mineralnych w diecie pacjentów kardiologicznych powinny być produkty spożywcze.

S. 9. Podaż płynów w diecie powinna być oszacowana indywidualnie w zależności od stanu zdrowia pacjenta i aktywności fizycznej. Głównym źródłem płynów w diecie pacjentów kardiologicznych powinna być woda o niskiej zawartości sodu.

S. 10. Spożycie około 2 g steroli/stanoli roślinnych na dobę powoduje obniżenie stężenia cholesterolu ogółem oraz frakcji LDL o 7-10%.

S. 11. Wszystkim pacjentom kardiologicznym zaleca się dzienną podaż soli poniżej 5 g. Dodatkowe ograniczenie podaży sodu należy rozważyć u osób sodowrażliwych.

S. 12. W profilaktyce chorób CVD zaleca się spożywanie dwóch porcji ryb tygodniowo (140 g każda), z których przynajmniej jedna porcja to ryba tłusta.

S. 13. Pacjentów kardiologicznych należy zachęcać do ograniczania spożycia napojów zawierających alkohol.

S. 14. Zaleca się by orzechy (niesolone) w ilości ok. 30 g stanowiły stały element diety kardioprotekcyjnej.

S. 15. Dieta z ograniczeniem nasyconych kwasów tłuszczowych, zawierająca co najmniej 25 g/dzień białka sojowego, może zmniejszyć ryzyko chorób serca.

S. 16. Podaż kofeiny w diecie pacjentów kardiologicznych (ze wszystkich źródeł) powinna być uzależniona od indywidualnej wrażliwości na ten składnik.

S. 17. Włączenie do codziennej diety 1-2 ząbków czosnku może sprzyjać zmniejszeniu ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

S. 18. Wszystkim pacjentom kardiologicznym należy zalecać prawidłowo zbilansowaną dietę. Diety o udokumentowanej skuteczności to dieta DASH, dieta śródziemnomorska, dieta Portfolio.

S. 19. Dieta oparta o produkty z niskim indeksem glikemicznym może być istotnym elementem dietoprofilaktyki i dietoterapii u pacjentów kardiologicznych z nadwagą i otyłością, aterogenną dyslipidemią i insulinoopornością.

S. 20. Suplementacja diety preparatami witaminowo-mineralnymi wskazana jest wyłącznie u pacjentów ze stwierdzonymi niedoborami (z różnych przyczyn). Wyjątek stanowi witamina D.

S. 21. Stosowanie farmakoterapii  nie zwalnia pacjentów kardiologicznych z przestrzegania zaleceń dietetycznych.

S. 22. Leczenie dietetyczne otyłych pacjentów kardiologicznych należy prowadzić zgodnie ze standardami leczenia dietetycznego PTD z 2015 roku.

Pełną wersję Standardów pobierz tutaj: POBIERZ

Źródło: Gajewska D, Pałkowska-Goździk E, Lange E, Niegowska J, Paśko P, Kościołek A, Fibich K, Gudej S. Standardy postępowania dietetycznego w kardiologii u osób dorosłych. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Dietetyki 2016. Dietetyka 2016 vol.9, Wyd. Spec.

Polskie Towarzystwo Dietetyki zapoczątkowało publikację standardów leczenia dietetycznego różnych schorzeń, jako odpowiedź na liczne prośby płynące ze środowiska dietetyków, wskazujące na brak tego rodzaju materiałów.

W 2015 roku wydajemy standardy dotyczące leczenia dietetycznego otyłości prostej u osób dorosłych. Otyłość jest chorobą o złożonej etiologii, a wśród czynników przyczyniających się do rozwoju tego schorzenia, obok predyspozycji genetycznych, za najważniejsze uznaje się czynniki środowiskowe oraz behawioralne. Zapobieganie i leczenie otyłości stało się priorytetem działania wielu instytucji na całym świecie i jednocześnie największym wyzwaniem XXI wieku. Dietetycy należą do grupy zawodowej, która w znaczący sposób może przyczynić się do zahamowania epidemii otyłości w różnych grupach populacyjnych.

Prezentowane standardy zostały opracowane na podstawie krytycznej analizy najnowszych danych wynikających z medycyny opartej na dowodach (evidence-based medicine) oraz praktyki dietetycznej (evidence-based dietetics practice).

Proponujemy interdyscyplinarne podejście do leczenia otyłości, skoncentrowane wokół pacjenta, w którym dietetyk odpowiedzialny jest za planowanie i monitorowanie leczenia dietetycznego. Zaproponowany algorytm leczenia dietetycznego pozwala na wybór odpowiedniej strategii leczenia. Nie daje jednak gotowego rozwiązania odpowiadającego potrzebom i oczekiwaniom pacjenta. Istotnym elementem powodzenia dietoterapii jest ustalenie zindywidualizowanego postępowania, opartego na kompetencjach i doświadczeniu zawodowym dietetyka oraz komunikacji z pacjentem.

Należy podkreślić, iż nie ma jednej, optymalnej dla wszystkich dorosłych z nadwagą lub otyłością diety, prowadzącej do skutecznej redukcji masy ciała. W każdym przypadku decyzję należy podejmować wspólnie z pacjentem, mając na uwadze jego dobro i bezpieczeństwo oraz Kodeks Etyki Zawodowej.

W imieniu Zespołu

dr inż. Danuta Gajewska

Prezes Polskiego Towarzystwa Dietetyki

Standardy leczenia dietetycznego otyłości prostej u osób dorosłych - Stanowisko PTD 2015

S. 1. Wszystkie osoby dorosłe z rozpoznaną nadmierną masą ciała powinny być objęte leczeniem dostosowanym do indywidualnych potrzeb pacjenta. Pacjenci ze wskaźnikiem masy ciała BMI w przedziale 25-30 kg/m² (bez dodatkowych czynników ryzyka) mogą być skutecznie i bezpiecznie leczeni terapią behawioralną.

S. 2. U wszystkich osób dorosłych z rozpoznaną otyłością I, II lub III stopnia i dodatkowymi czynnikami ryzyka, strategie leczenia otyłości powinien opracować zespół terapeutyczny. 

S. 3. U wszystkich dorosłych pacjentów powinna być dokonana ocena prawidłowości masy ciała na podstawie klasyfikacji BMI oraz obwodu pasa. Dane antropometryczne niezbędne do rozpoznania nadmiernej masy ciała powinny pochodzić z pomiarów wykonanych według standardowych procedur.

S. 4. Do pomiaru składu ciała pacjenta należy stosować metodę impedancji bioelektrycznej (BIA, Bioelectrical Impedance Analysis). Zaleca się stosowanie aparatów z systemem cztero-lub ośmioelektrodowym.

S. 5. U wszystkich pacjentów z nadmierną masą ciała należy przeprowadzić szczegółowy wywiad obejmujący (ale nie ograniczony wyłącznie do) informacje dotyczące czynników socjo-demograficznych, stanu zdrowia, historii żywienia i aktywności fizycznej.

S. 6. Przed rozpoczęciem leczenia dietetycznego nadwagi/otyłości, dietetyk (lub inny członek zespołu terapeutycznego) powinien dokonać oceny gotowości pacjenta do wprowadzenia zmian dotyczących stylu życia. 

S. 7. U osób dorosłych z nadmierną masą ciała należy ustalić indywidualne i realistyczne cele leczenia.

S. 8. Jako złoty standard przy ustaleniu indywidualnego zapotrzebowania na energię osób dorosłych z nadmierną masą ciała, powinien być stosowny pomiar spoczynkowej przemiany materii (Resting Metabolic Rate, RMR) metodą kalorymetrii pośredniej. 

S. 9. Empiryczne wyliczenie spoczynkowej przemiany materii u osób dorosłych z nadmierną masą ciała powinno być dokonane na podstawie wzoru Mifflina-St. Jeora.

S. 10. W leczeniu dietetycznym otyłości, osobom dorosłym należy rekomendować diety o obniżonej kaloryczności w odniesieniu do indywidualnie ustalonego zapotrzebowania. Dzienny deficyt kaloryczny powinien wynosić od 500 do 800 kcal.

S. 11. U osób, u których nie udaje się uzyskać redukcji masy ciała za pomocą terapii behawioralnej należy rozważyć zastosowanie leczenia farmakologicznego, a w szczególnych przypadkach leczenia chirurgicznego. Jednak nawet wtedy niezbędne jest odpowiednie postępowanie dietetyczne i dostosowana do możliwości pacjenta aktywność fizyczna. 

S. 12. Osobom z nadmierną masą ciała dietetyk może zalecać diety niskoenergetyczne o różnych proporcjach makroskładników pokarmowych, dostosowane do indywidualnych potrzeb i preferencji pacjenta.

S. 13. Dieta redukcyjna powinna pokrywać zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy zgodnie z obowiązującymi normami żywieniowymi.

S. 14. Większość osób dorosłych z nadmierną masą ciała nie wymaga suplementacji diety redukcyjnej witaminami i składnikami mineralnymi. Wyjątek stanowi witamina D.

S. 15. Stosowanie suplementów diety wspomagających redukcję masy ciała u osób dorosłych z nadmierną masą ciała nie jest rutynowo zalecane.

S. 16. W uzasadnionych przypadkach dietetyk może rozważyć włączenie suplementu diety w proces leczenia dietetycznego, bazując na wynikach badań naukowych potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność jego działania.

S. 17. Zalecanie obniżenia kaloryczności racji pokarmowej poprzez wprowadzenie do diety substancji intensywnie słodzących i produktów z ich dodatkiem, nie może być jedynym elementem leczenia dietetycznego osób z nadmierną masą ciała, a jedynie elementem behawioralnego programu odchudzania.

S. 18. Wszystkie osoby z nadmierną masą ciała należy zachęcać do regularnych ćwiczeń fizycznych.

S. 19. Wiek podeszły pacjenta nie stanowi przeszkody do prowadzenia dietoterapii otyłości.

S. 20. Strategia leczenia dietetycznego pacjentów z otyłością powinna obejmować przynajmniej 12 wizyt (indywidualnych lub grupowych) w ciągu pierwszych 6 miesięcy terapii.

S. 21. Monitorowanie przebiegu leczenia osób dorosłych z nadmierną masą ciała powinno obejmować ocenę wartości odżywczej diety.

S. 22. Osoby dorosłe z nadmierną masą ciała powinny otrzymać materiały edukacyjne dotyczące wdrożonej dietoterapii. Forma materiałów powinna być dostosowana do oczekiwań pacjenta.

S. 23. U osób, u których nie udaje się uzyskać redukcji masy ciała za pomocą diety i aktywności fizycznej, należy rozważyć zastosowanie leczenia farmakologicznego, a w szczególnych przypadkach leczenia chirurgicznego. Jednak nawet wtedy niezbędne jest odpowiednie postępowanie dietetyczne i zwiększona aktywność fizyczna.

S. 24. Redukcja masy ciała przynosi otyłym pacjentom liczne udokumentowane korzyści zarówno fizyczne, metaboliczne, endokrynologiczne, jak i psychologiczne.

S. 25. Profilaktyka i skuteczne leczenie nadmiernej masy ciała u osób dorosłych wymaga współpracy specjalistów z różnych dziedzin w ramach interdyscyplinarnego zespołu terapeutycznego.

Pełną wersję Standardów pobierz tutaj: POBIERZ

„Kodeks etyki zawodowej dietetyka Rzeczypospolitej Polskiej” został uchwalony przez Krajowy Zjazd Delegatów Polskiego Towarzystwa Dietetyki 20 grudnia 2014 r.

Polskie Towarzystwo Dietetyki, mając na względzie dobro pacjentów oraz dbałość o właściwą rangę zawodu dietetyka, opracowało zasady i wartości etyczne, jakimi powinna cechować się każda osoba wykonująca ten zawód. Dietetyk świadomie i dobrowolnie bierze na siebie odpowiedzialność za zdrowie pacjenta. Profesjonalność oraz dbałość o wysokie standardy poradnictwa dietetycznego są dla nas szczególnie istotne, z uwagi na coraz większe zapotrzebowanie na usługi żywieniowe i brak właściwych regulacji prawnych w tym zakresie. Brak właściwych kwalifikacji może doprowadzić do istotnych dla zdrowia i życia pacjenta zagrożeń wynikających zarówno z błędnej diagnostyki, jak i zaniechania istotnych dla zdrowia działań lub błędnie wykonywanych zadań zawodowych.

Kodeks pobierz tutaj - POBIERZ

Dietetyk jest wykwalifikowanym specjalistą ochrony zdrowia, który posiada szeroką wiedzę w zakresie żywienia człowieka zdrowego i chorego. Poprzez dobór odpowiedniej diety prowadzi profilaktykę chorób dietozależnych oraz jest odpowiedzialny za leczenie żywieniowe w różnych stanach chorobowych. Zajmuje się również upowszechnianiem wiedzy w zakresie prawidłowego żywienia.

Poradnictwo dietetyczne może być skierowane do osób dorosłych jak również dzieci, kobiet w ciąży i matek karmiących, a także do osób o zwiększonej aktywności fizycznej np. sportowców. W ostatnich latach porada dietetyczna cieszy się coraz większą popularnością wśród osób zainteresowanych zdrowym stylem życia.

Każda z powyższych grup może mieć zupełnie inne korzyści z wizyty w poradni dietetycznej. W przypadku osób zdrowych rozmowa z dietetykiem ma najczęściej na celu sprawdzenie, czy stosowana dieta jest prawidłowa i dobrze zbilansowana. Szczególne korzyści z porady dietetycznej mogą odnieść pacjenci, chorujący na choroby żywieniowo zależne takie jak np. cukrzyca, otyłość, nadciśnienie, różne alergie pokarmowe itp. W leczeniu wielu chorób odpowiednia dieta może poprawiać rokowania pacjenta, pomagać w wyzdrowieniu, a nawet skutkować zmniejszeniem lub zupełną eliminacją leków.

Zakres wizyty u dietetyka zależy od jej celu, stanu zdrowia pacjenta, a także jego oczekiwań. Standardowo podczas wizyty u dietetyka należy spodziewać się pytań o stan zdrowia, aktywność fizyczną oraz obszernego wywiadu na temat żywienia. W odniesieniu do diety, dietetyk często pyta co i ile pacjent spożywa, co lubi, co i dlaczego eliminuje z diety itp. Aby nic nie umknęło, przed rozmową z dietetykiem warto samodzielnie przygotować  opis swojej diety wraz ze spożywanymi napojami i przekąskami. W dalszej kolejności dietetyk może oszacować ile kalorii dostarcza dieta oraz ile jest w niej składników pokarmowych takich jak np. białko, tłuszcz, węglowodany, błonnik, witaminy i składniki mineralne. Na podstawie diety pacjenta dietetyk może także wskazać ewentualne, popełniane przez niego błędy oraz udzielić praktycznych wskazówek jak ich unikać w przyszłości.

Ważnym elementem wizyty u dietetyka jest także ocena prawidłowości masy ciała. W tym celu dokona on pomiaru masy ciała i zmierzy pacjenta, a następnie oszacuje wskaźnik BMI (Body Mass Index), który posłuży do oceny. W przypadku osób chorych dietetyk zapyta też o stosowane leki i suplementy.

Podczas pierwszej konsultacji, dietetyk zwykle jest już w stanie udzielić porady, jednak ma ona najczęściej bardzo ogólny charakter. Złożone problemy, w tym także choroby współistniejące czy choroby rzadkie często wymagają bardziej szczegółowej porady dietetycznej i zwykle mają miejsce dopiero na kolejnej wizycie. Podobnie jak zaplanowanie indywidualnego (dopasowanego do pacjenta) jadłospisu, które wymaga odbycia nawet kliku wizyt w poradni. W wielu chorobach przewlekłych, np. podczas leczenia otyłości zalecany jest regularny i stały kontakt pacjenta z dietetykiem. Taka współpraca często jest istotnym elementem terapii dodatkowo motywującym pacjenta do przestrzegania zaleceń dietetycznych.

Śniadanie jako pierwszy, i za wielu dietetyków uważany jako najważniejszy posiłek w ciągu dnia, dostarcza energii i niezbędnych składników odżywczych do  prawidłowego funkcjonowania organizmu. Właściwie zbilansowane, pozwala na lepszą kontrolę apetytu a tym samym na utrzymanie prawidłowej masy ciała. Badania naukowe wykazały, że regularne spożywanie śniadań zwiększa zdolności poznawcze i koncentrację, co jest bardzo istotne szczególnie w przypadku dzieci i młodzieży uczestniczących w porannych lekcjach w szkole. Ponadto jedzenie śniadań ma pozytywny wpływ na pamięć krótkotrwałą, pracę umysłową, funkcje psychospołeczne i wzrost energii fizycznej. Naukowcy dowodzą również, że regularne spożywanie śniadań reguluje metabolizm i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca w przyszłości.

 Niejedzenie śniadań i wynikające z tego ciągłe podjadanie różnych przekąsek może zwiększyć ryzyko rozwoju cukrzycy i chorób układu sercowo-naczyniowego. Ponadto pomijanie pierwszego posiłku w ciągu dnia może skutkować wzrostem ryzyka wystąpienia nadwagi, a także spadkiem koncentracji umysłowej. Sprzyja również występowaniu zasłabnięć, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia.

 W skład prawidłowo zbilansowanego śniadania powinny wchodzić zarówno węglowodany (najlepiej pełnoziarniste pieczywo lub płatki), białko (źródłem białka mogą być produkty mleczne, chude wędliny lub warzywa strączkowe), jak i tłuszcze. W śniadaniu nie może również zabraknąć warzyw i/lub owoców, które powinny być składnikiem każdego posiłku w ciągu dnia.

 Ze wszystkich produktów śniadaniowych, szczególną uwagę warto zwrócić na płatki śniadaniowe, które są często spożywane przez Polaków, a ich asortyment jest bardzo szeroki. Wśród płatków znajdziemy, zarówno płatki naturalne z pełnego ziarna zbóż, otręby, musli z dodatkiem orzechów i suszonych owoców, a także liczne płatki i kuleczki ze znacznym dodatkiem cukru. Które płatki wybrać? Te, które w swoim składzie nie mają cukru, sztucznych aromatów, barwników i utwardzonych/uwodornionych tłuszczów roślinnych. Można również samodzielnie przygotować mieszankę musli, wystarczy wymieszać ulubione płatki, orzechy, ziarna i owoce. Warto także zasięgnąć porady dietetyka, który przygotuje wiele propozycji śniadań, nie tylko smacznych, ale i prawidłowo zbilansowanych.

Witamina B12 znana jest również pod nazwą kobalamina. Zaliczana jest do witamin z grupy B, które są rozpuszczalne w wodzie. Bierze udział w szeregu procesów, ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Uczestniczy w przemianach makroskładników, czyli białek, tłuszczów i węglowodanów. Ważna jest dla erytropoezy, czyli wytwarzania czerwonych krwinek, których funkcją jest między innymi transport tlenu. Jednak najważniejszym miejscem jej działania jest układ nerwowy, gdzie bierze udział w syntezie otoczki mielinowej i neuroprzekaźników. Odpowiednie spożycie witaminy B12 warunkuje równowagę psychiczną, pomaga w skupieniu, przez co ułatwia uczenie się.

Ze względu na szereg pełnionych funkcji, niedobory tego składnika w diecie są bardzo niebezpieczne. Mogą powodować zaburzenia osobowości, pogorszenie pamięci, zaburzenia czucia, w tym czucia smaku oraz zanik nerwu wzrokowego. Ponadto niedobór witaminy B12 może prowadzić do ciężkiej anemii. A więc gdzie jej szukać? Przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego. Dobrym jej źródłem są: śledź, sardynka, makrela, węgorz, łosoś oraz tuńczyk, wołowina, mleko.

Z uwagi na obecność witaminy B12 w produktach pochodzenia zwierzęcego, jej suplementacji zazwyczaj wymagają osoby na diecie wegańskiej i bardziej restrykcyjnych odmianach wegetarianizmu. Warto ustalić z dietetykiem lub lekarzem dawki, w jakich należy witaminę suplementować.

Suplementację witaminy B12 należy również rozważyć u osób z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka.

Media co jakiś czas przedstawiają nowe metody na zrzucenie zbędnych kilogramów bez wysiłku. “Jesz co chcesz, a chudniesz” - obiecują. Nic bardziej mylnego. Stosowanie diet, szczególnie w młodym wieku, kiedy organizm nadal rośnie i się rozwija, powinno przebiegać pod kontrolą dietetyka. Stosując nieprawidłowo skomponowane lub zbyt restrykcyjne diety możemy sobie wyrządzić krzywdę. To samo dotyczy stosowania produktów odchudzających, typu herbatki ziołowe, suplementy diety i inne.

Aby bezpiecznie i skutecznie pozbyć się nadmiernej wagi należy przede wszystkim trwale zmienić swój sposób żywienia. Nawet najlepsza dieta nie będzie skuteczna po zaprzestaniu jej stosowania. Tak więc znacznie lepiej dokonać mniejszych, ale trwałych zmian w swoim jadłospisie, niż stosować restrykcyjną dietę przez krótszy okres. Unikniemy wtedy efektu jojo, mniej obciążymy organizm, a nasze działania przyniosą trwałe efekty. Niestety, nie obędzie się bez kilku wyrzeczeń, ponieważ nie istnieje żadna dieta cud, ani cudowny produkt, które sprawią, że po ich zastosowaniu, możemy objadać się wszystkim na co przyjdzie ochota, a pozostaniemy szczupli.

Nie można też zapominać o aktywności fizycznej. Odpowiednia dawka ruchu pomoże, osiągnąć i utrzymać prawidłową masę ciała.

Mówi się „śniadanie zjedz sam, obiadem podziel się z przyjacielem, a kolację oddaj wrogowi” oraz „śniadanie zjedz jak król, obiad jak książę, kolację jak żebrak”. Otóż w każdym porzekadle jest trochę prawdy. Racjonalny jadłospis powinien składać się z 4-5 posiłków tj. 3 posiłków głównych (I śniadanie, obiad, kolacja) oraz 1 lub 2 uzupełniających (II śniadanie, podwieczorek/lunch). Taki rozkład posiłków pozwala zachować ich regularność oraz zapobiec nadmiernemu odczuwaniu głodu. Powinny być one spożywane systematycznie, co ok. 3-4 godziny.

Ostatni posiłek należy spożyć około 3 godzin przed snem, tak aby organizm miał czas na jego strawienie i aby nie zalegał w żołądku podczas nocnego odpoczynku. Warto pamiętać, żeby kolacja była lekkostrawnym posiłkiem. Zatem osoba, która kładzie się spać o godzinie 21.00 powinna zjeść ostatni posiłek około godziny 18.00. Jednak nie można takiej godziny zasugerować osobie, która zasypia o północy. Wtedy ostatni lekki posiłek może być zjedzony nawet około godziny 21.00.

Te przykłady pokazują wyraźnie, że pora spożywania posiłków jest sprawą indywidualną i nie należy ulegać mitom! Warto zawsze skonsultować się z dietetykiem, który rozplanuje posiłki i w sposób prawidłowy dopasuje je do planu dnia i aktywności.

Z punktu widzenia żywieniowca, ziemniaki nie są zaliczane do grupy warzyw. Wynika to z faktu, że bogate są w skrobię, która w warzywach nie występuje w tak dużej ilości. Nie są one również produktem wysokokalorycznym. 100 g ziemniaków to ok. 70 kcal. Mniej więcej 80% ziemniaka stanowi woda, pozostałą część węglowodany w postaci wspomnianej skrobi. Białko i tłuszcz stanowią niewielki odsetek jego masy. 

Ze względu na to, że Polacy często spożywają ziemniaki, stanowią one jedno z ważniejszych źródeł witaminy C w diecie mimo, że w 100 g zawierają jej dużo mniej niż np. liście pietruszki czy porzeczki.

Zatem dlaczego ziemniaki mają złą opinię wśród osób będących na diecie? Ziemniaki wykorzystywane są do przygotowania m.in. frytek, które smażone są w głębokim tłuszczu. To właśnie tłuszcz użyty do smażenia zdecydowanie podnosi wartość energetyczną gotowego produktu. Taki sposób obróbki termicznej powinien być stanowczo wyeliminowany z diety osoby, która chce zdrowo się odżywiać. Kolejnym czynnikiem, który wpływa na podwyższenie kaloryczności posiłku z dodatkiem ziemniaków, jest polski zwyczaj polewania ich wszelkiego rodzaju sosami, a nawet tłuszczem z patelni. Ale przecież sosy sosom nierówne. Te najbardziej kaloryczne są przygotowywane na bazie oleju, majonezu, czy też tłustej śmietany. Warto zatem zastanowić się, czy zamiast wysokokalorycznych sosów można przygotować sos na bazie jogurtu naturalnego z dodatkiem ulubionych przypraw? A może całkowicie zrezygnować z tego rodzaju dodatków do ziemniaków i podać je sauté?